Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny Łapczyca

Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny Łapczyca

Gotycki kościół widziany z góry, kamienne  i ceglane, otynkowane ściany. W tle zielone wzgórza i zabudowa wsi.

Łapczyca 74, 32-744 Łapczyca Region turystyczny: Pogórza

tel. +48 146127512
Murowana świątynia, zwana kościołem górnym lub królewskim, z pierwszej połowy XIV wieku jest jednym z cenniejszych przykładów gotyckiego budownictwa sakralnego z terenu Małopolski. Kościół stojący na wzniesieniu na skraju wsi, to perełka gotyku nazywana małą katedrą.

Wieś powstała wokół grodziska z X–XII wieku, w 1105 roku należała już do klasztoru w Tyńcu, a parafia istniała prawdopodobnie około 1230 roku. Świątynię kamienną zbudowano w 1340 roku z fundacji króla Kazimierza Wielkiego, według Jana Długosza na miejscu wcześniejszego, drewnianego kościoła. Nie był to tylko wiejski kościółek, ale być może królewska kaplica używana podczas polowań w Puszczy Niepołomickiej lub dar króla dla zaufanego opata klasztoru tynieckiego. A według miejscowej tradycji król wzniósł ją jako akt skruchy za potajemny ślub z praską mieszczką Krystyną Rokiczanką. Zbudowany na uboczu kościół zaczął podupadać w latach 1571–1775, zdewastowali go zaborcy na początku XIX wieku, a w czasie restauracji około 1830 roku, z inicjatywy proboszcza Franciszka Krausa, usunięto wiele gotyckich elementów. Po wzniesieniu nowej świątyni w 1933 roku, stary kościół stał się kaplicą cmentarną. Remontowano go w latach 60. i 80. XX wieku oraz w 2009 roku. Do murowanej z ciosów kamiennych, gotyckiej nawy z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, przylega ceglana zakrystia z XVII wieku, a do nawy kruchta i kaplica z końca XVIII wieku. Pierwotnie kościół był dwunawowy ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym podpartym filarami, dziś jest jednonawowy o sklepieniach pozornych. Kamienne mury opinają szkarpy, ceglane ściany są otynkowane. Dachy dwuspadowe kryje dachówka, nad nawa góruje barokowa wieżyczka na sygnaturkę, z baniastym hełmem i cebulastą kopułką z iglicą. Daszek zakrystii jest pulpitowy. Cenne są profilowane portale gotyckie z XV wieku: dwa ostrołukowe, jeden zamknięty trójliściem i jeden prostokątny. W narożniku między nawą a prezbiterium widać wieżyczkę schodową. Wewnętrzne ściany otynkowano w 1860 roku, sklepienie pozorne pokrywa ornamentalna polichromia z początku XIX wieku. Wystrój wnętrza i ołtarze boczne są barokowe z przełomu XVII i XVIII wieku, w tym kamienna chrzcielnica z drewnianą pokrywą. Ołtarz główny to neogotycki tryptyk z 1902 roku, dzieło Franciszka Samka. Nad ostrołukowym otworem tęczy wisi gotycki krucyfiks z XVI wieku. Po bokach widać dwa smukłe wsporniki dawnego sklepienia z barokowymi rzeźbami Matki Boskiej i świętego Jana Ewangelisty z XVIII wieku. Przy kościele stoi drewniana, izbicowa dzwonnica konstrukcji słupowej z XVIII wieku, oszalowana, kryta dachem namiotowym, zrekonstruowana po pożarze w 2008 roku. Wzgórze z kościołem i cmentarzem otacza starodrzew lipowy.


Powiązane treści