Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Dom Towarzystwa Lekarskiego Kraków

Dom Towarzystwa Lekarskiego Kraków

Secesyjna balustrada z motywem liści kasztanowca.

Radziwiłłowska 4, 31-026 Kraków Region turystyczny: Kraków i okolice

tel. +48 124227547
tel. +48 124226768
tel. +48 124222116
Dom Towarzystwa Lekarskiego jest w Polsce jednym z najwybitniejszych przykładów secesji. Jego wnętrze zaprojektował czołowy artysta epoki Stanisław Wyspiański.

Towarzystwo Lekarskie powołano w Krakowie w 1866 roku, ale dopiero w 1903 roku otrzymało ono od miasta parcelę budowlaną przy ulicy Radziwiłłowskiej. Budynek zaprojektował Józef Sowiński, postawiła firma Władysława Kaczmarskiego. Dom Lekarski otwarto w 1905 roku. Do wybuchu drugiej wojny światowej służył lekarzom, w latach 1939–1945 mieścił się w nim niemiecki magazyn, po wojnie studium wojskowe Akademii Medycznej z biblioteką. Od 1991 roku w budynku znów ma siedzibę Towarzystwo Lekarskie. Część pomieszczeń wynajmuje Uniwersytet Jagielloński, mieści się tu Muzeum Wydziału Lekarskiego, Centrum Języka i Kultury Chińskiej Instytut Konfucjusza i biura administracji.

Jednopiętrowy budynek ma skromną, klasycyzującą bryłę. W czasach budowy wyposażono go w nowinki techniczne: instalację elektryczną, gazową i wodno-kanalizacyjną, centralne ogrzewanie, elektryczne wentylatory i telefon. Na fasadzie znajduje się złocony napis – Towarzystwo Lekarskie.

Dom słynął z pięknych, secesyjnych wnętrz sali posiedzeń, czytelni i biblioteki, pokoi biurowych czy toalet, zaprojektowanych przez Wyspiańskiego w latach 1904–1905. Wiele elementów wystroju zachowało się do dziś, niektóre tylko jako projekty. Głównym motywem dekoracyjnym są liście kasztanowca, kwiaty róż i pelargonie. Wyraziste żółte i złote ściany z malowidłami, boazerie, kute balustrady, lampy i meble, to elementy młodopolskiej sztuki stosowanej. W sali posiedzeń o malinowych ścianach, zachował się fryz z kwiatów pelargonii, które widać też na kilimach i portierach. Jak głosi anegdota, Wyspiański do sali tej zaprojektował krzesła tak twarde i niewygodne, by uczestnicy spotkań nie zasypiali. Na klatce schodowej o żółtych ścianach, balustradę i fryz zdobią liście i kwiaty kasztanowca oraz witraż przedstawiający Apolla Spętanego czyli System Kopernika, odtworzony w 1972 roku z zachowanych szkiców, po zniszczeniu w 1945 roku. Witraże w oknach bocznych są projektu Jana Bukowskiego. Popielate ściany czytelni wieńczył fryz z kwiatów róż. Stylizowane kwiaty pojawią się też we fryzach w korytarzu głównym. Zachowały się żyrandole i kinkiety przypominające płatki śniegu, które tłoczono też na skórzanych obiciach foteli. W piwnicach przetrwała zabytkowa kotłownia.

Mieszczące się w gmachu Muzeum Historii Medycyny UJ, jest najstarszym muzeum medycznym w Polsce i jednym z najstarszych w Europie. Od 1990 roku ma siedzibę na parterze Domu Towarzystwa Lekarskiego.


Powiązane treści